عبدالله جوادي آملي

آيت الله جوادي آملي، در سال 1312 هـ . ش برابر با 1352 هـ . ق در خانواده اي اهل علم و دين در آمل به دنيا آمد. پدر و جدش، ميرزا ابوالحسن و ملا فتح الله از مبلغان اسلام و ارادتمندان به آستان ولايت بودند. فشار دوران پهلوي، مشكلات و مسائل مادي و سياسي، سبب كاهش علاقه اين خانواده از روحانيت شيعه نشد. از اين رو، فرزند خود را تشويق به تحصيل علوم ديني كردند. آيت الله جوادي آملي پس از به پايان رساندن دوره ابتدايي، در سال 1325 هـ . ش به پيشنهاد پدر و علاقه وافر خود، وارد حوزه علميه آمل شد و تا سال 1329 در آن شهر به تحصيل پرداخت. او بخشي از دروس سطح را در آنجا به پايان برد. پس از آن به پيشنهاد استادش شيخ شعباني نوري، عازم حوزه علميه مشهد مقدس شد. در بدو ورود به حوزه علميه مشهد، در يكي از مدارس به برخي از طلاب برخورد كه در كسوت روحانيت بودند، ولي نسبت به علماي بزرگ مشهد در آن روزگار، تكريمي نداشتند و تعابيرشان درباره علما همراه با تندي و طعن بود! اين خاطره چنان براي استاد تلخ بود كه حاضر نشد در چنين حوزه اي بماند و درس بخواند. از اين رو مشهد را ترك گفت و به همراه پدر رهسپار تهران شد تا در حوزه عظيم و در محضر بزرگاني همچون آيت الله شيخ محمدتقي آملي به تحصيل بپردازد.

استاد با ورود به مدرسه مروي، به خواندن رسائل، مكاسب و كفاية الاصول پرداخت پس از آن، در دروس خارج استادان بنام حوزه علميه تهران شركت جست. و همزمان به فراگيري علوم عقلي نيز پرداخت. استاد پس از حدود 5 سال تحصيل در تهران و با كسب اجازه از آيت الله شيخ محمد تقي آملي، در سال 1334 به حوزه علميه قم رفت تا از محضر علماي آن ديار نيز بهره هاي فراوان برگيرد. از آن سال، تاكنون وي در حوزه علميه قم حضور دارد و ضمن بهره مندي از محضر علماي بزرگ اين حوزه، خود سرمنشأ خيرات و بركات بسياري بوده است.

استاد جوادي آملي، در دوران تحصيل، با استادان بنامي، انس داشته است. پدر او معتقد بود كه درس حوزوي را بايد پيش انسان بزرگواري كه خود تزكيه شده باشد، آغاز كرد. بدين منظور، فرزندش را براي تحصيل، نزد آيت الله ميرزا ابوالقاسم فرسيو كه از دانشمندان و علماي بزرگ آمل بود، برد و او در آغازين روز درس، جمله «اول العلم معرفه الجبار» را چنان معنا كرد كه استاد خود را هنوز مرهون آن سروش غيبي مي داند.

آيت الله جوادي آملي، ادبيات را نزد پدرش و حجج اسلام، عبدالله اشراقي، شيخ احمدي اعتمادي، بخش مهم شرح لمعه را نزد آيت الله شيخ عزيزالله طبرسي، قوانين را در محضر آيت الله ضياءالدين آملي و آيت الله محمد غروي و امالي شيخ صدوق را در محضر آيت الله ضياءالدين آملي فراگرفت.

وي با ورود به تهران، به مدرسه علميه مروي رفت و دروس سطح را در آنجا به پايان برد. از ويژگي هاي مدرسه مروي اين بود كه طلاب آن مي بايست در كنار فرگيري علوم، قرآن را نيز تلاوت كنند و سالي دوبار براي بازيد كتاب ها جلساتي تشكيل مي شد. انس با كتابخانه نيز نصيب طلاب علوم مي شد و توفيق بود تا محصلان با كتاب هاي خطي و چاپي آشنا شوند. استاد جوادي آملي، دروس رسائل و مكاسب را در محظر آيت اله سيد عباس فشاركي، شيخ اسماعيل چاپلقي و شيخ محمدرضا محقق خواند. در فلسفه نيز، شرح منظومه، طبيعيات، اشارت و بخشي از اسفار را نزد شيخ ابوالحسن شعراني و مقداري از شرح منظومه و شرح اشارات و بخشي از اسفار را خدمت آيت الله ميرزا مهدي محي الدين الهي قمشه اي ـ عارفي بي نظير و صاحبدلي بي دليل فراگفت. وي شرح فصوص ابي عربي (شرح قيصري بر فصوص) را از محضر آيت اله محمدحسين فاضل توني آموخت. سپس دروس خارج فقه و اصول را نزد شيخ محمدتقي آملي فراگرفت. ضمن اينكه در علوم معقول نيز از ايشان بهره هايي فراوان برد. استاد با هجرت به قم، در سال تحصيلي 1334 در درس حضرات آيات سيد حسين بروجردي، امام خميني، علامه سيد محمدحسين طباطبايي، سيد محمد محقق داماد و ميرزا هاشم آملي حاضر شد. وي، ويژگي بارز درس امام خميني(ره) را پرورش روح دقت و آزادگي علمي مي داند و برحكيمانه بودن ديدگاه هاي امام در دروس حوزوي تأكيد مي كند.

استاد جوادي آملي، حدود 25 سال از محضر علامه طباطبايي، در علوم نقلي و عقلي بهره برد. و انيس اين مفسر بزرگ قرآن كريم بود. از اين رو، خاطرات بسياري از ايشان، در سينه دارد كه در بسياري از مصاحبه ها و نوشته ها، آن را بيان داشته است.

از دوستان آيت الله جوادي آملي، مي توان به آيت الله شهيدمرتضي مطهري، حاج آقا مصطفي خميني و امام موسي صدر اشاره كرد.

آيت الله عبدالله جوادي آملي، در طول عمر شريف خود، تاكنون خدمات علمي و فرهنگي شايان توجهي را به انجام رسانده است. وي از سال هاي نخستين تحصيل، تاكنون به تدريس و تربيت طلاب پرداخته است و شاگردان بسياري را به عالم اسلام تقديم كرده است. استاد، همواه بر تهذيب نفس در كنار تحصيل به اخلاص در تبليغ معارف و حياني و انس با قرآن و روايات سفارش مي كند.

از خدمات مهم فرهنگي استاد جوادي آملي، تأسيس موسسه تحقيقاتي و نشر اسراء در سال 1372 است. موسسه اسراء به منظور پژوهش در رشته هاي مختلف علوم اسلامي و پاسخ گويي به شبهات موجود در اسلام تأسيس شده است و تاكنون خدمات شايان توجهي داشته است.

آيت الله جوادي آملي، تاكنون كتاب هاي بسياري را در زمينه هاي گوناگون، از جمله تفسير، فلسفه، كلام، فقه و اصول نگاشته است.

استاد جوادي آملي كه از ياران صديق و از شاگردان مبرز امام خميني بود، در جبهه هاي سياسي نيز هماره پيرو پير و مراد خود بود. وي در سال هاي مبارزه بر ضد رژيم شاه از هيچ كوششي دريغ نمي ورزيد. وي از سال 1342 هـ . ش همراه امام بود و در طول اين دوران، بارها دستگير و مورد بازجويي ساواك قرار گرفت.

بخشي از اين مبارزات، همكاري در مبارزه هاي مردم آمل، سخنراني، افشاگري و تنظيم اطلاعيه ها و بيانيه ها بود. با شكل گيري مبارزات و تظاهرات در همه جاي ايران، مردم آمل نيز با ارشادها و راهنمايي هاي آيت الله جوادي آملي، به صفوف مبارزان پيوستند و رژيم پهلوي را با شكست رو به رو ساختند.